vrijdag 4 december 2009

In de wacht

Ik belde het kantoor van mijn meisje en werd in de wacht gezet. Het is een bedrijf dat veelvuldig wordt gebeld, dus je ondergaat het zoals is voorgeschreven bij voldongen feiten; gedwee. Er zijn mensen die het leven op eenzelfde wijze tegemoet treden. Een onbedoelde filosofie die een ontegenzeggelijke aantrekkingskracht uitoefent. Waar zuurstof wordt onttrokken aan verwachtingen, dooft de kans op falen. Het leidt tot een voortdurende uitverkoop van verantwoordelijkheden, tegen elk aannemelijk bod. In het bedrijfsleven is men in ieder geval zo vriendelijk er muziek bij te draaien.

Het bedrijf in kwestie had tot voor kort gekozen voor klassieke muziek. Dat bleek een wat ongelukkige keuze. Klassieke symfonieën bieden een rijk en grillig palet aan associaties. Wanneer je als bedrijf in de business bent van euro’s tellen, andermans euro’s, in tijden van crisis, dan is het op zijn minst pijnlijk wanneer de wachtende zich in een mortuarium waant. Als de schertsvraag of er misschien iemand dood is een retorische blijkt te zijn, is de lach ver weg.

Nadat enkele patiënten hun beklag hadden gedaan is de terminale soundtrack vervangen door luchtige, hedendaagse poptracks. Een genre wat ook wel muzikaal behang wordt genoemd. Op papier een alleszins valide keuze. Ware het niet dat papier geen boodschap heeft aan de effectieve wachttijd. Het is een ander soort verkwanseling van verantwoordelijkheden, maar niet minder effectief.
De trotse vaandeldragers van deze methode zijn ambtenaren. Die begrepen vrijwel direct dat een bepaling op papier kan dienen als wat ook wel de kruipolie is van dictaturen: de gezichtloze
bevelhebber en poortwachter ineen.

Doorgaans niet het type dat zich iets aantrekt van de praktijk. En in die praktijk blijkt muzikaal behang, als het maar lang genoeg duurt, een ervaring die zich gestaag ontvouwt tot een marteling. Niet toevalligerwijs ook een waardevol instrument van de dictatuur. Ter illustratie: er is een Top 20 van gebruikte martelmuziek en er zijn verhalen bekend van gevangenen op Guantanamo Bay die dagen achtereen onafgebroken naar The Real Slim Shady van Eminem moesten luisteren. Het vergt een geringe verbeeldingskracht om de effectiviteit ervan in te schatten.

Natuurlijk is een beller in de wacht geen gevangene. Maar de vrijheid om op te hangen is wat je noemt een schijnvrijheid. En dus hang ik. Met behang dat meer en meer klinkt als hoongelach.